Een transparante overheid leidt tot meer vertrouwen van de burger

Toen ik mijn carrière in 1991 begon bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken was de kloof tussen burger en overheid hét onderwerp van gesprek. Inmiddels zijn we ruim dertig jaar verder en nog steeds lijkt die kloof niet gedicht en is dit nog steeds onderwerp van gesprek. Het lijkt alsof het vertrouwen in de overheid, of misschien zelfs in de publieke sector als geheel, verder is afgenomen (aldus het SCP). Gevoelsmatig is de kloof misschien wel groter dan ooit. Vlaggen die ondersteboven langs de snelweg hangen, gele hesjes waarmee onvrede wordt geuit en demonstraties op het Malieveld dragen bij aan dat gevoel.

Feit is dat het vertrouwen in de overheid schommelt en belangrijk is om te weten dat dit niet direct een probleem hoeft te zijn. Sterker nog: in een democratie horen deze schommelingen thuis, geeft ook het SCP aan. Een belangrijke kanttekening is dat ervoor gezorgd moet worden dat burgers gezond kritisch blijven en niet afhaken. Wanneer we dat voor elkaar krijgen, is onze democratie prima houdbaar, ook (of misschien wel juist) met de schommelingen in vertrouwen. Vlaggen, gele hesjes en demonstraties zijn dan tekenen van onze vrije democratie die werkt.

De democratie als bestuursvorm is niet perfect en zal dat ook niet worden, dat geldt ook voor de democratie in Nederland. Er kan veel gezegd en gelezen worden over de zaken die niet goed gaan in Nederland, maar als we eerlijk zijn gaat er heel veel meer wél goed dan dat er fout gaat in ons land. Ik geloof erin dat onze overheid te vertrouwen is. Juist omdat onbetrouwbare types door media of kritische volksvertegenwoordigers steevast worden uitgelicht. Het is een feit dat de overheid op ongelofelijk veel terreinen heel veel prestaties levert: op gebieden als gezondheidszorg, infrastructuur, veiligheid, onderwijs, milieu en energievoorziening worden grote stappen gezet. Internationaal onderzoek toont keer op keer aan dat de kwaliteit van ons openbaar bestuur goed is en dat Nederland zich op diverse aspecten in de wereldwijde top-10 bevindt, bijvoorbeeld als het gaat om corruptiebestrijding, verantwoording, persvrijheid, maar ook om (internationaal) economisch presteren, gezondheidszorg, welzijn, inkomensgelijkheid, levensgeluk en nog wel wat meer.

Natuurlijk betekent dit niet dat altijd alles goed gaat. Bij alle genoemde voorbeelden zijn er genoeg uitdagingen. Er gaan dingen mis, soms zelfs heel erg mis. Het is de taak van de media om daar kritisch en objectief over te berichten, om de vinger op de zere plek te leggen en aan te tonen wat er beter kan. De publieke sector kan hier alleen maar lering uit trekken en winst mee behalen.

Juist daar ligt ook mijn passie waarmee ik in 2007 online tooling ontwierp: de overheid sterker maken. Om haar te ondersteunen strategische doelen scherper te formuleren en daadwerkelijk te realiseren, met alle stakeholders van een publieke organisatie: burgers, gemeenteraden, belangenorganisaties en de bestuurlijke en ambtelijke organisatie zelf. Met Pepperflow wordt het mogelijk om doelen op te stellen, deze binnen de afgesproken kaders te behalen en daarover transparant de voortgang te delen met de betrokkenen binnen én buiten de organisatie. Pepperflow werkt al vijftien jaar aan een transparante overheid omdat wij geloven dat publieke organisaties, door middel van transparante verantwoording, een toename in het vertrouwen van de burger in de overheid kunnen bewerkstelligen.

Concreet gemaakt: een publieke organisatie bouwt met de online tool van Pepperflow strategische documenten op zoals meerjarenplannen, begrotingen, tussenrapportages en jaarrekeningen. Pepperflow ondersteunt bij het SMART formuleren van doelen en het verbinden van duidelijke uitvoeringsmaatregelen waarmee het doel behaald wordt. Onze applicatie biedt de mogelijkheid om die maatregelen eenvoudig te volgen en projecten weg te zetten in de organisatie, zodat periodiek door de juiste personen updates over het project kunnen worden gegeven. De PDCA-cyclus wordt voor alle partijen efficiënter, gemakkelijker en een stuk professioneler. Het wordt eenvoudig om budgetten te monitoren door ze toe te kennen aan budgethouders, updates uit te vragen en de uitputting te volgen.  

Daar stopt de dienstverlening van Pepperflow niet. Ook wij werken continu aan nieuwe modules waarmee publieke organisaties in staat worden gesteld de kloof tussen de overheid enerzijds en de burger anderzijds te verkleinen. Zo stellen wij publieke organisaties in staat om via een online publicatieplatform (“Begrotingsapp”) alle informatie transparant te presenteren. Hierbij wordt rekening gehouden met het visueel en intuïtief presenteren van informatie, waardoor de boekwerken leesbaar en overzichtelijk worden. Met behulp van filters kan er gericht worden gezocht op de interesse of doelgroep van de burgers. De interactiviteit wordt bevorderd door de volksvertegenwoordigers ruimte te geven te reageren op het beleid, vragen te stellen of opmerkingen te plaatsen en te delen binnen of buiten de eigen fractie. Geen dik en stoffig boekwerk of pdf waar niet doorheen te scrollen is maar een “klik en klaar” platform.

Met deze tooling bieden wij een instrument waarmee de overheid betere prestaties levert én daarover communiceert. Dat zorgt ervoor dat de kloof tussen overheid en burger niet groter maar juist kleiner wordt. Geleverde prestaties die maken dat de overheid het vertrouwen van de burger daadwerkelijk verdient. Niet vanzelf, niet zonder discussie of demonstratie, want die horen immers thuis in een gezonde democratie, maar wel in aantoonbare zekerheid dat verreweg het meeste wat onze overheid doet, tot de top van de wereld behoort. Want transparantie, dát geeft vertrouwen!